Den gamle driftevegen 
av Ottar Hagen

Ryfylkeheiene har mange gamle driftevegar. Mange er i bruk framleis, men mange er gløymde.
Fjellegarden Viglesdalen har alltid vore ein gard med store heiebeite.
Til desse heiebeita gjekk det fleire driftevegar.
Desse vegane har vore brukte i hundrevis av år.
Før driftevegen langs Viglesdalsvatnet var ferdig i 1912, gjekk vegen frå Bergaland i Årdal innover Bergalands- og Rivjalandsåsane over Tverrgjovle og til Steggjadalen.
Ein annan veg gjekk om Åse og ned Rausdalen til Viglesdalen. Men her måtte ein kryssa Storåna og det er ikkje spøk haustadagen.
Det har og vore drive over Tysdalsvatnet og opp på Hiaheia og innover til Steggjadalen.
Grensa til Viglesdalen er i dag Musdalen, Nilsebuvatnet, Storhidlervatnet langs fjelldraget ved Stakken og ut og over Uførdalen til skifte med Hia.
Me skal sjå nærare på ein av driftevegane i dette området. Vegen frå Viglesdalen til Krokeholet. Viglesdalen hadde støl i Krokeholet i si tid.
Det lid langt ut i juni og sauene skal til heis.
Drifta må gjerast klar.
Alle skal ha målarmerkje. Sauene skal ha bjølle. Medisiner mot innvollsorm må dei og få. Dei som ikkje er i form, må væra heime. Alle har øyremerkje. Gamle merkje som høyrer til den einskilde garden. Nå til dags får dyra øyreklyper med nummer og navn.
Så med bil til Nes. Før måtte dei drivast heimefrå, men det er godt for både folk og fe å få køyra det stykket.
Så er det å ta føtene fatt. Ein tre timars tid så er ein i Viglesdalen. Vegen blir brattare opp Benkjene, men der oppe på bråtet ligg Steggjadalen med hegne for sauene. Ein skikkeleg pause med kaffi og kvil. Kanskje overnatting.
Det er dei som har beite sitt innst ved Nilsebuvatnet som har slege seg saman. Men ofte går ein og ein eigar kvar for seg til heis om våren. Sauene blir sleppte inne ved Longåsen. Snart finn dei seg fram til den plassen dei hadde førre året.
Slik er det gjort i generasjonar. Son etter far.
Hallvard og Ole Kristian har vore med sidan dei var smågutar.
Den gamle heietravaren Per, kan hugse det første året Ole Kristian var med. Han måtte få litt drahjelp bak på ryggsekken til Per i dei verste bakkene.
Så får sauene klara seg sjølve til midt i september. Ein tek seg berre ein tur nå og då for å sjå om einkvan har kome i feste eller slikt.
Så kjem samlinga i september.
Hallvard og Ole Kristian har etter kvart fått seg eigne sauer, Kjeld kjem heilt frå Danmark. Han elskar saueskit og våte sokkar. Han har sauer heime og vil sjå korleis dei gjer i Noreg. "Noreg er eit beiteland". (Jon Sæland)
Per har ikkje sauer, men likar å gå. Han får ikkje fred i sjela heile vinteren dersom han ikkje har fått seg minst ein tur i Urdalen om hausten.

Ottar er den eldste og har vore her i 40 år. Han har sett utruleg mykje finnskjegg. Det veks mose på skallen hans.
Denne gjengen deler lendet mellom seg. Etter kvar som dei finn dyr, skyssar dei dyra ned i det tronge Krokeholet. Einkvan må sitja på det smalaste i Krokeholsbrekka og passa på at sauene ikkje kjem opp igjen før dei skal. Dansken har vore ein meister til dette. Derfor heiter denne plassen Danskestredet.
Utpå ettermiddagen trur gjengen at dei har dei fleste.
Flyfoto (5 foto) af den gamle dreftevegen, 17. mai 1999. Teke frå syd mot nord. Mot aust: Nilsebu. Mot vest: Mot Viglesdalen. Mot nord: Mot Stakken. 
Dreftevegen er teikna inn frå Krokehola i aust til Steggjadalen og nedover mot Viglesdalen. 

Heimturen langs den gamle driftevegen startar.
Kjeld åpnar Danskestredet og sauene tek fatt på Krokeholsberga.
Per komen opp frå Urdalen og drifta sig forbi Longåsdalen.
Det blir litt slakare lende ut mot Grøne hidleren og Breigate. 
Mykje både opp og ned før ein er ved Juvet. 


Sauene tek seg over Juvet. Stor snøfonn til høgre 
Sept. 1999

 Her de det vondt å få sauene over. Særleg når det er flaum om hausten.
Så ber det ned Slengjen til hegna i Steggjadalen. Her kviler folk og dyr. Sauene legg seg og jortar. Inne i hytta har dei kome i gang med ein solid tørrfiskmiddag. Snart jortar dei inne og.
Neste dag er det ettersanking. Ein av karane går til Viglesdalen med hovuddrifta.
Det sig inn dyr og folk til Viglesdalen etter kvart.
Neste dag går turen langs Viglesdalsvatnet til Nes og skiljegardana.
Dette er tradisjonen Hallvard og Ole Kristian har vakse opp med.  
Vil dei halda fram i gamle far?
Eit nytt årtusen har runne opp.


Ole Kristian og Hallvard med hundane sine utafor hytta i Steggjadalen Sept. 1999


Spelsauer tek seg over Storåa i Viglesdalen 1999


Dei køyrde smalen om Lysebotn og rett opp i beitet i år.
Me freista det same heim igjen og. Gjengen går i gang innanfrå.
Gode gjetarhundar flyg som ryper langs bakkane. Sauene blir drevne mot Krokeholsdammen. Mest alle sauene på plass første dagen. Sauebilen less’r opp. Litt småsamling andre dagen.
Fart. Tempo. Tid er pengar.
Tørrfiskemiddagen første kvelden får stå for tradisjonen.
Eit nytt årtusen med nye tankar og idear.

 


Her har Hallvard fått sauene på plass i skiljegadane. Han er nøgd med det nye opplegget.


Ole Kristian med hunden Bonus er også nøgd med dagen og det nye opplegget 2000

Retur